شاهزاده و گدا رمانی تاریخی و جاودانه اثر مارک توین، نویسندهٔ آمریکایی است .این کتاب داستان ادوارد و تام را بیان میکند که یکی ولیعهد انگلستان است و دیگری گدایی بیش نیست. دست تقدیر به واسطهٔ چهرههای آنها، که بسیار شبیه هم است، این دو را بر جای یکدیگر مینشانَد و آن دو زندگی دیگری را امتحان میکند. تام و ادوارد هردو در یک روز در خانوادههایی کاملاً متفاوت به دنیا آمدهاند. نویسنده از سویی از نظام فاسد دربار انگلستان و از سویی از فساد اخلاقی در میان مردم جامعهٔ انگلستان انتقاد میکند.