کتاب دانشنامه جرم‌شناسی نظری اثر دکتر امیر پاک نهاد انتشارات میزان

اگر سال تولد جرم‌شناسي را آن گونه كه غالباً گفته مي‌شود، برابر با تاريخ انتشار كتاب «مرد بزهكار» توسط سزار لومبروزو در سال ١٨٧٦ بدانيم، این دانش حدود ١٥٠ سال قدمت دارد. در همين دوران كوتاه، جرم‌شناسي شاهد شكل‌گيري انديشه‌هاي بسياري در خصوص چگونگي شكل‌گيري جرم و راهكارهاي پيشگيري و كنترل آن بوده است. انديشه‌هايي كه از چشم‌اندازهاي متفاوتي به پديده مجرمانه نگريسته و حتي گاه با يكديگر تعارض كامل دارند. ٢- جرم‌شناسي ماهيت عجيبي دارد؛ از يك سو، تعدد و تهافت انديشه‌هاي مطرح در آن و ارتباط اين دانش با علوم متعدد ديگر نظير جامعه‌شناسي، روان‌شناسي، زيست‌شناسي و علوم‌سياسي، مخاطب را به وجد مي‌آورد و از سوي ديگر، گاه همين ويژگي‌ها، مخاطب را مايوس و نااميد ساخته و حتي نسبت به ماهيت علمي اين قلمرو و كارايي آن، به شك و ترديد انداخته و با سوالات بي‌شماري در اين زمينه مواجه مي‌سازد. وقتي جرم‌شناسان حتي در مورد موضوع اين رشته (جرم) و چارچوب و دامنه آن، اتفاق‌نظر ندارند و يا اين كه اختلاف‌نظر زيادي در مورد قلمرو اين رشته، از صرف علت‌شناسي جرم تا مطالعه نهادهاي درگير پاسخ‌دهي به جرم وجود دارد، آيا ماهيت علمي آن مورد ترديد قرار نمي‌گيرد؟ از سوي ديگر، با توجه به تعدد و تعارض نظريه‌هاي مطرح شده در خصوص علت‌شناسي جرم، آيا جرم‌شناسي به جاي روشن كردن مسير، ما را به ورطه‌هايي تاريك و بي‌پايان نينداخته است؟ اگرچه پرداختن به چنين سوالاتي مستلزم مجالي فراتر از اين درآمد است، اما نبايد فراموش كرد كه موضوع علم جرم‌شناسي، مطالعه رفتارهاي موجودي پيچيده به نام انسان است كه در يك محيط به غايت پيچيده، متشكل از ساير انسان‌ها، زندگي مي‌كند. بنابراين پيچيدگي اين دانش، ذاتي آن است و نبايد تصور نمود كه با يك رويكرد بسيط و تك بعدي مي‌توان علل شكل‌گيري جرم را شناسايي نمود و اتفاقا همين ويژگي، باعث جذابيت و دلنشيني مطالعه و پژوهش در اين قلمرو است .